Başarısızlık Özlemi / Cahil Cesareti

Belki takip etmişsinzdir, bir dönem furyası olarak girişimciler başarısızlık hikayelerini paylaştı ve sanırım o dönemin en çok okunan, paylaşılan içeriklerinden oldu. Peki bu başarısızlıkları dinlemeyi neden çok sevdik?

Bir fikriniz varsa, onu yapmamanız gerektiğini söyleyen çok kişi olacaktır. Hatta mantıklı düşündüğünüz zaman çoğu fikrin Türkiye’de hayata geçirilmemesi gereken fikirler olduğunu farkedersiniz ve vazgeçersiniz. Elinizdeki tüm kaynakları ve tüm enerjinizi, başarı şansı çok az bir projeye harcamak aslında pek mantıklı bir hareket değildir. 

 

Örnek vereyim, biz iletken tavsiye sistemlerini (sonra sırasıyla SocialWire ve Convertale oldu) kurarken, business kısmını çok da mantıklı düşünmedik. Birisi bana gelip “önümüzdeki 3 sene kimse senden ürün almayacak, sürüneceksin, en az 4-5 seneni harcamaya hazır mısın? Bak bu iş Türkiye’de en fazla bu kadar tutar, yurt dışına da gitmen bir türk olarak çok zor” deseydi ben de iki kere düşünürdüm (muhtemelen dediler ama çok inandığım için ciddiye almadım). Açıkcası cahil cesareti ile, daha üniversitede okurken atıldığımız maceramızda, anlık umutlar ve inat içerisinde geçen yıllar sonunda başarı (tartışmaya açık) çok zor şartlarda yakalandı. Bir süre sonra, işin doğasının da bu olduğunu farkettim, zaten kolay olsa herkes yapardı değil mi? O anki şartlarda o işin yapılması çok mantıklı olsaydı, bir çok kişi aynı anda yapmaya çalışıyor olurdu. E biz de, hem iş yönetimi hem de teknik alanda tecrübsiz bir ekip olarak, herkesin çok mantıklı bulduğu ve bu sebeple rekabetçi olacak bir pazarda ne kadar başarılı veya yenilikçi olabilirdik tartışılır. 

 

Cahil cesareti ile, ha bugün oldu ha yarın olacak, ha tübitak desteği ha yurt dışı yarışması derken, laboratuvar sıraları, okulun verdiği ofis, eş-dost ofisi, amerika hostelleri, şans, mentor destekleri vs. gibi ortamlardan geçerek bir şekilde seneler sonunda bir noktaya geldik. O dönemlerde Türkiye’de teknoloji VC si olmaması gibi moral bozucu gerçekler rağmen, cahil cesareti ve onun getirdiği inatçılık, geçlik yıllarında harcanan zamanın da kolay olması sayesinde bizi iten güç oldu. Son zamanlarda servis sektörüne girmiş olmamız, ve ne zaman yeni bir ürün üretmek istesem, yaptığım analizler sonunda “çok zor, Türkiye’de kendini çıkaramaz, fokus dağıtır vs.” gibi mazeretler bulmam da, o değerli cahil cesaretinin kaybolmasından kaynaklanıyor. 

Ancak burada kritik bir noktaya geliyoruz. Insanlar genelde yapmadıkları veya cesaret edemedikleri bir fikri başkası denediği zaman onun başarısız olmasını içten içe arzuluyorlar. O da yapamasın ki, ben yapamayacağımı önceden anladığım için daha akıllı olayım diye düşünüyorlar. Çünkü senin yapamadığını/yapmadığını başkası yaparsa senden daha başarılı bir insan gibi olacak değil mi? (?)

 

Oysa bu dürtüyü yenersek, aslında çok daha değerli bir kazanım ve ders çıkarmak mümkün. Bir örnek vereyim, SocialWire dan sonra ne yapacağımızı düşünürken, daha önce singapur da ve Amerika’da gördüğüm mobil taksi uygulaması fikrine çok kafa yordum. İşi analiz ettiğimde, yapmamam için bir çok sebep çıktı. Büyük yatırım gerekmesi, neredeyse bugüne kadar tüm yatırımcıların en az 10 kere taksi projesi dinlemiş olması (o dönemde Aslanoba fırtınasının başlamadığı gerçeği), devletin bu işe el koyma ihtimali ve bu konuda açılan ihale, istanbul’daki taksi bolluğu (uber – SF market uyumuı) gibi bir sürü sebep kafamı kurcalarken, görüştüğüm birkaç kişinin de “mantıklı değil Deniz, senden daha iyilerini bekliyoruz” demesiyle birlikte, o işe girmeye cesaret edemedim, mantıklı gelmedi, başka bir iş yapmaya karar verdim. Ancak o işten vazgeçtiğimde kendi kendime şunu söyledim: Bunu muhtemelen yakın zamanda birileri yapacak. Ve umarım o yapan kişi başarılı olur da, ben de bundan bir ders çıkarırım.

Şimdi BiTaksi’yi heyecanla takip ediyorum, başarılı olmalarını umuyorum. Başarılı olmalarının hepimize çok şey öğreteceğini ve bir çok insanı cesaretlendireceğini düşünüyorum.

 

Son olarak şu fıkrayla bitireyim: Temel idama mahkûm olmuş. İnfaz vakti gelmiş; darağacına götürüyorlar. Son bir diyeceğin var mı diye sormuşlar. Temel: ‘’Bu da bana ders olsun’’ demiş. 

—

not: gelen sorular üzerine: O dönem Fyonk’a kanalize olduk, 1 ayda live oldup, 3. ayında yapmak istemediğimize karar verdik ve vazgeçtik. VNGRS ı kurarak Amerika’daki Startup lara Türkiye’den development yapan bir servis şirketi oluşturduk. Böylece her servis şirketi ürün şirketi olmaya çalışırken, tam tersini yaparak ürün şirketinin yanına servis şirketi koymuş olduk, keyifli işler  yapıyoruz ve çok eğleniyoruz.